سازمان «سمت»، یکی از مراکز علمی مهم کشور در ترویج علوم انسانی از طریق تهیۀ کتاب‌های آموزشی استاندارد
لطفاً بفرمایید ایده برپایی همایش چگونه شکل گرفت و اصولاً سابقۀ این موضوع در کشور ما چیست؟
با عرض سلام و آرزوی سلامتی برای شما و همکاران‌تان. واقعیت این است که مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۴ برای نخستین بار ایدۀ مرجعیت علمی را مطرح فرمودند. پس از طرح این ایده، مقالات و کتب متعددی در جهت تبیین ابعاد مختلف این مفهوم به رشتۀ تحریر درآمد. مفهوم مرجعیت علمی در سال‌های اخیر نیز موضوع برگزاری همایش‌هایی در سطح کشور برای تبیین هرچه بیشتر آن بوده است. یکی از این همایش‌ها توسط مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) با عنوان «به سوی مرجعیت علمی» در سال ۱۳۸۷ برگزار شد. دیگری، از سوی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور وابسته به وزارت علوم در سال ۱۴۰۲، و مورد دیگر توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال ۱۴۰۲ برگزار شده است. از این رو، این مفهوم و ابعاد مختلف آن مورد توجه جامعۀ علمی کشور قرار گرفته است. شایان ذکر اینکه آثار نگاشته شده حول محور مرجعیت علمی لزوماً به رشته یا گرایش علمی خاصی محدود نبوده‌اند و بر همین اساس، نویسندگان متعددی از رشته‌های مختلف، علمی اعم از علوم انسانی و فنی و پزشکی، در این زمینه قلمفرسایی کرده‌‌اند. از دیگر سو، در باب اهمیت مرجعیت علمی همین بس که این مفهوم در اسناد مختلف بالادستی، مانند سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴، سیاست‌های کلی علم و فناوری، سیاست‌های ملی اقتصاد مقاومتی، نقشۀ جامع علمی کشور، قانون برنامۀ پنجم توسعه، قانون برنامۀ ششم توسعه، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعۀ کشور، سند تحول دولت، لایحۀ برنامۀ هفتم توسعه، از اولویت‌های علمی کشور شناخته شده است. همچنین، مرجعیت علمی در کنار دیپلماسی علمی، از اولویت‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. با عطف به این مسائل، می‌دانیم که سازمان «سمت» به عنوان متولی اصلی تدوین کتب علوم اسلامی و انسانی در دانشگاه‌ها، یکی از مراکز علمی مهم کشور است که مسئولیت مهم ترویج علوم انسانی از طریق تهیۀ کتاب‌های آموزشی استاندارد را بر عهده دارد؛ از این رو، برپایی همایشی حول محور «نقش کتاب درسی دانشگاهی در مرجعیت علمی» می‌تواند به ارتقای هرچه بهتر نقش کتاب دانشگاهی در مرجعیت علمی کمک کند، به ویژه اینکه بر اساس بند ۷ مادۀ ۲ اساسنامۀ سازمان «سمت»، یکی از وظایف و اختیارات سازمان عبارت است از برگزاری همایش‌های علمی و ارائۀ دستاوردهای پژوهشی در قالب کارگاه‌های آموزشی. همچنین، بند ۱۱ همین ماده به «ایجاد ارتباط و توسعۀ همکاری و تعامل با صاحب‌نظران، اندیشمندان، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و مراکز مشابه (حقیقی و حقوقی) در داخل و خارج کشور در راستای تحقق اهداف سازمان» اشاره دارد که در واقع بسترساز برگزاری همایش‌های مرتبط با حوزۀ کاری سازمان و در تحلیل نهایی، ترویج و گسترش اهداف سازمان می‌باشد.
لطفا پیرامون تاریخ و روند برگزاری همایش «کتب علوم اسلامی و انسانی و مرجعیت علمی» توضیح بفرمایید.
پس از تعویقی که در برگزاری این همایش در تاریخ ۷ اسفند ۱۴۰۳، به دلیل استقبال دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و علمی از همایش و درخواست‌هایی برای تعویق زمان برگزاری همایش، به وجود آمد مترصد فرصتی بودیم که تاریخ جایگزینی را جهت برگزاری هرچه بهتر و پربارتر همایش بیابیم. بر همین اساس، در نهایت سازمان به این جمع‌بندی رسید که اواخر خرداد ماه ۱۴۰۴ به دو دلیل، زمان مناسبی برای برگزاری همایش خواهد بود. یکی این که تعویق بیش از حد همایش مناسب نیست چرا که عمده کارهای علمی و اجرایی همایش تا حد بسیاری آماده بودند؛ چکیده‌ها و مقالات متعددی مبتنی بر محورهای همایش به دبیرخانه همایش واصل شده بودند. دیگر این که اواخر خردادماه مصادف با درگذشت بنیان‌گذار سازمان «سمت»، مرحوم دکتر احمد احمدی است. به همین دلیل تصمیم مجموعه سازمان بر این شد تا در روز دوشنبه ۲۶ خردادماه سال جاری این همایش با بزرگداشت هشتمین سال درگذشت مرحوم دکتر احمدی به صورت همزمان برگزار گردد.
در خصوص چکیده‌ها و مقالات فرمودید، پرسش بعدی این است که وضعیت چکیده‌ها و مقالات واصله به همایش چگونه است؟
تا زمان ۷ اسفند ۱۴۰۴ که قرار بود همایش طبق تاریخ تعیین شده برگزار شود بیش از ۵۰ چکیده و ۲۰ مقاله به دبیرخانه همایش واصل شده بود که همگی آنها متکی بر توان علمی پژوهشکده سازمان و اعضای بیرونی کمیته علمی همایش مورد ارزیابی علمی قرار گرفتند و صاحبان آثار نیز در جریان روند ارزیابی‌ها قرار گرفتند. از آن زمان تا کنون، چند چکیده و مقاله از سوی نویسندگان و صاحبان قلم به پست الکترونیک همایش ارسال گردیده که به‌رغم خاتمه زمان دریافت چکیده‌ها و مقالات، اما روند ارزیابی این آثار نیز در پیش گرفته شد و نتیجه ارزیابی‌ها به صاحبان آثار منعکس گردید. بر همین اساس، در حال حاضر بیش از ۵۵ عنوان چکیده و ۲۳ مقاله در اختیار دبیرخانه همایش قرار دارد که پیش‌بینی می‌شود در روز همایش فایل کامل چکیده‌ها به همراه کتاب‌‌شناسی تهیه شده جهت بهره‌برداری در اختیار حاضران در روز همایش قرار گیرد. بدین وسیله مراتب قدردانی خود را نسبت به صاحبان آثار برای مشارکت در این هم‌افزایی علمی اعلام می‌دارم.
در خصوص همکاری‌های علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشور با این همایش نیز توضیحاتی بفرمایید.
مانند هر همایش علمی دیگری که در کشور برگزار می‌شود همایش حاضر نیز با همکاری تعداد زیادی از دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشور همراه بوده است که جا دارد در همینجا از همه آنها صمیمانه قدردانی نمایم. نکته جالب توجه در این خصوص آن است که برای استفاده هرچه بیشتر و بهتر از ظرفیت نهادهای علمی کشور، فراخوانی جهت مشارکت آنها در برگزاری روز همایش اعلام گردید که بر این اساس دانشگاه‌های بجنورد، کاشان و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه آمادگی خود را برای مشارکت در برگزاری پنل‌های نشست‌های تخصصی سخنرانی حول محورهای همایش اعلام نمودند که این اقدام موجب هم‌افزایی بیشتر علمی میان دانشگاه و مؤسسات پژوهشی برای برگزاری همایش حاضر قلمداد می‌گردد. استقبال این سه نهاد دانشگاهی شایسته تقدیر و سپاس می‌باشد. بر همین اساس، طبق هماهنگی‌های به عمل آمده، هر یک از این سه نهاد محترم در روز برگزاری همایش در ۲۶ خردادماه در نقش برگزار کننده پنل نشست علمی مبتنی بر یکی از محورهای همایش ظاهر خواهند شد. امیدواریم این همکاری نقطه عطفی در تداوم مسیر مرجعیت علمی کتب علوم اسلامی و انسانی در کشور از طریق انجام پروژه‌های تحقیقاتی و انتشار کتب و مقالات مرتبط باشد.
نظر شما :